ΠΡΩΤΟΨΑΛΤΗΣ 

Γεννήθηκε στις 2 Απριλίου του 1920 στην Κωνσταντινούπολη στην περιοχή του Τεκφούρσαραϊ (Ανάκτορα των Κομνηνών). Πατέρας του ήταν ο Τριαντάφυλλος Κρομμύδας από την Ήπειρο και μητέρα του η Μαρία Κρομμύδα το γένος Ματθαίου η οποία κατήγετo και αυτή από την Ήπειρο.

Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Άνθιμος ο Ζ΄ ετύγχανε θείος της Μαρίας Κρομμύδα.  Από μικρός ο Χρήστος Κρομμύδας είχε την μανία στην ψαλτική. Από 6 ετών κιόλας πήγαινε στο αναλόγιο της Παναγίας της Χαντζεριώτισσας στο Τεκφούρσαραϊ και κανοναρχούσε. Σε λίγο διάστημα στην ηλικία των 8-9 ετών με την προτροπή κάποιου επιτρόπου πηγαίνει στο Οικουμενικό Πατριαρχείο σαν κανονάρχος στον μεγάλο δάσκαλο Ιάκωβο Ναυπλιώτη επί Πατριάρχου Βασιλείου του Γ΄.

Τα πρώτα μουσικά μαθήματα τα παίρνει από τον μεγάλο αυτό δάσκαλο τον Ιάκωβο Ναυπλιώτη όλοι είχαν να πουν για την εξαιρετική φωνή του. Άλλος επίσης δάσκαλος του ήταν ο Ευστάθιος Βιγγόπουλος τον οποίον εκτιμούσε πάρα πολύ και πήρε πολλά διδάγματα από αυτόν. Κανονικός ιεροψάλτης έγινε στα 16 χρόνια του σαν αριστερός στον ιερό ναό της Παναγίας της Χαντζεριώτισσας στο Τεκφούρσαράι. Το 1943 έψαλλε για λίγο στο Ιερό ναό Αγίου Νικολάου Τζιμπαλίου στην περιοχή Φαναρίου. Το 1951 νυμφεύεται την Αικατερίνη Σινάνογλου στον ιερό ναό Αγίου Γεωργίου Ποτηρά (Αντιφωνητού) όπου ήταν ψάλτης εκείνη την εποχή. Από τον γάμο αυτόν αποκτά ένα παιδί τον Παναγιώτη. Για πολλά χρονιά ψάλλει στον ιερό ναό του Αγίου Φωκά στο Μεσαχώριον (Ορτάκιοϊ) του Βοσπόρου ξέροντας την βυζαντινή μουσική παρ όλα ταύτα παίρνει μαθήματα και από έναν άλλο μεγάλο δάσκαλο τον Κωνσταντίνο Πρίγγο παίρνοντας και το ύφος του.

Τα καταστροφικά γεγονότα των Σεπτεμβριανών του 1955 που προκλήθηκαν από τους Τούρκους εναντίον του Ρωμηοσύνης της Πόλης τον βρίσκουν στο σπίτι του στο Άκσαράι περιοχής Βλάγκας. Η καταστροφή ήταν μεγάλη καταστράφηκε και κάηκε το σπίτι του από Τούρκους ενώ ο ίδιος και η οικογένεια του σώθηκαν χάριν στην αυτοθυσία μιας τουρκάλας γειτόνισσας τους. Μετακομίζει σε ένα συγγενικό σπίτι στο Βαφεοχώρι του Βοσπόρου για να είναι κοντά στον Άγιο Φωκά. Το 1958 διορίζεται ως αριστερός στον Άγιο Στέφανο εκεί ψάλλει και γνωρίζεται με τον δεξιό ψάλτη Γιάννη Αθανασάτο,  τον Γεώργιο Βαλή τον Παράσχο, και τον Στέφανο Πατρώνη.

Το 1962 τον καλεί ο προσωπικός φίλος του και εφημέριος του Ιερού ναού Παμμεγίστων Ταξιαρχών  Μεγάλου Ρεύματος πατήρ Αλέξανδρος Καρακάσης μετέπειτα επίσκοπος Σκοπέλου. Το Μέγα Ρεύμα ήταν ένα μεγάλο κέντρο κατοικίας των ομογενών και δραστήριων ανθρώπων με Μορφωτικό Σύλλογο, όπου δινόταν θεατρικές παραστάσεις, γινόταν εκδρομές, ποδοσφαιρικοί αγώνες, συνεστιάσεις. Έψαλλε εκεί μαζί με τον καλό του φίλο Νικόλαο Ιωσηφίδη (νυν πρωτοπρεσβύτερο στην Θεσσαλονίκη). Το 1963 διορίζεται στον Άγιο Ιωάννη της νήσου Αντιγόνης παραμένει εκεί ως και το τέλος του 1963.
Μια μέρα στο πλοίο της γραμμής συναντάει τον Ιωάννη Κεχαγιόπουλο Λαμπαδάριο της Αγίας Τριάδος Πέραν, εκείνος τον προτρέπει να πάει κοντά του ως δομέστικος έτσι και έγινε από την πρωτοχρονιά του 1964 διορίζεται δομέστικος του Ιωάννου Κεχαγιόπουλου ενώ τον δεξιό χορό τον διευθύνει ο Δημήτριος Μαγούρης. Στο μεταξύ αρχίζουν οι απελάσεις των Ελλήνων υπηκόων από την Πόλη πολλοί φίλοι του φεύγουν, φεύγει και ο Άρχων Πρωτοψάλτης του Οικουμενικού θρόνου Θρασύβουλος Στανίτσας.

Το 1965 ο πολύ καλός του φίλος Παντελής Γρηγοριάδης που ήταν επίτροπος στον Άγιο Γεώργιο Μακροχωρίου της Ιεράς Μητροπόλεως, τον πείθει να διοριστεί εκεί. Το Μακροχώρι ήταν ένα μέρος πού ζούσαν πολλοί ομογενείς. Εκεί στην αρχή έψαλλε με τον φίλο του Νίκο Ιωσηφίδη . Όταν λίγο μετά απεχώρησε ο Ιωσηφίδης δεξιά πέρασε ο Χρήστος Κρομμύδας φέρνοντας αριστερό τον Ιωάννη Σεγκάλα . Και στα δύο αναλόγια του Αγίου Γεωργίου έρχονται πολλοί κανονάρχες. Πρώτος και καλύτερος στο αναλόγιο του Κρομμύδα ο Νικόλαος Τυροβόλης, ο Στέλιος Παναγιωτίδης, ο Γιώργος Δήμας, ο Πασχάλης Σπάης, ο Δημήτριος Κούστας, ο Σωτήρης Σπάης. Το 1967 διοργανώνεται μικτή χορωδία από νέους και νέες του Μακροχωρίου πού διευθύνει ο Χρήστος Κρομμύδας.

Ο Χρήστος Κρομμύδας συμμετέχει και στην χορωδία του Συνδέσμου Μουσικοφίλων της Κωνσταντινουπόλεως με χοράρχη τον Άρχοντα πρωτοψάλτη της Μ.τ.Χ.Ε. Βασίλειο Νικολαϊδη .Τα χρόνια πού ακολουθούν οι ομογενείς από τις πιέσεις των Τούρκων εγκαταλείπουν την Πόλη και μεταξύ αυτών και πολλά μέλη της χορωδίας. Ο Χρήστος Κρομμύδας θα μείνει μέχρι και τον Αύγουστο του 1975 οπότε και αυτός φεύγει για την Ελλάδα .

Μόλις έρχεται στην Ελλάδα για ένα μικρό διάστημα πηγαίνει στην Πάρο στην Εκατονταπυλιανή. Στις αρχές του Δεκεμβρίου ξαφνικά καλείται από τον παπά Κώστα Καφάση προϊστάμενο του Αγίου Θωμά Άνω Κυψέλης όπου τον καλούσε για πρόσληψη. Αριστερά στον Άγιο Θωμά έψαλλε επίσης ο καλός του φίλος από το Επταπύργιο Γιώργος Μιοτέλλης ο οποίος τον προέτρεψε να συμμετάσχει στην χορωδία Κωνσταντινουπολιτών υπό την διεύθυνση του Γεωργίου Τσαούση. Γίνεται ιδρυτικό μέλος του εν Αθήναις  Συλλόγου Μουσικοφίλων Κωνσταντινουπόλεως μαζί με τους Γεώργιο Τσαούση, Γεώργιο Μιοτέλλη, Νίκο Νικολαϊδη, Αγάπιο Νικολαϊδη, Χρήστο Ξενόπουλο, Γεώργιο Βαλή κ.α. 

Ο Χρήστος Κρομμύδας στον Άγιο Θωμά κυψέλης έψαλλε 25 χρόνια από τον Δεκέμβριο του 1975 ως και τα τέλη του Αυγούστου του 2000 οπότε  ασθένησε βαριά. Είχε προσβληφθεί από την επάρατη νόσο και απέθανε στις 16 Σεπτεμβρίου του 2000. Ήταν 80 ετών. Η Νεκρώσιμος Ακολουθία εψάλη στον Άγιο Θωμά. Παρευρέθηκαν, σύσσωμον το Δ.Σ. του εν Αθήναις Συλλόγου Μουσικοφίλων Κωνσταντινουπόλεως έψαλαν δε περί τους 20 ιεροψάλτας και ένας σεβαστός αριθμός επίσης φίλων του ιερέων. Η ταφή έγινε στο κοιμητήριο της Καλλιθέας.

Παναγιώτης Χ. Κρομμύδας

Ψάλλει  ο  Χρήστος  Κρομμύδας

[ Home ]

Last modified: ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 22,  2021